Όπως ακριβώς τα τελειότερα υπολογιστικά συστήματα μπορούν να «καταρρεύσουν» εν ριπή οφθαλμού, έτσι και ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να σταματήσει να λειτουργεί κανονικά, αντιμετωπίζοντας σφάλμα δικτύου.
Η επιληψία και δη η επιληπτική κρίση, είναι το σύμπτωμα που παραμονεύει και μπορεί να «χτυπήσει» ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Τι είναι
Πρόκειται για μία επαναλαμβανόμενη διαταραχή της ηλεκτροχημικής λειτουργίας του εγκεφάλου, κατά τη διάρκεια της οποίας, μία ομάδα νευρώνων εκφορτίζεται χωρίς αιτία. Ουσιαστικά πρόκειται για μία ξαφνική καταιγίδα στον εγκέφαλο, εξ’ αιτίας ενός προσωρινού σφάλματος στο δίκτυο των συνδέσεων ανάμεσα στα εκατομμύρια των κυττάρων του. Υπάρχουν διάφορα είδη κρίσεων, που ποικίλλουν από μία διαταραχή του επιπέδου της συνείδησης που διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα, μέχρι μείζονες κρίσεις με πλήρη απώλεια των αισθήσεων.
Αιτιολογία
Οποιαδήποτε κατάσταση μπορεί να επηρεάσει την κανονική λειτουργία των νευρώνων, προκαλώντας επιληψία. Τα αίτια της επιληψίας μπορεί να είναι συγγενή ή επίκτητα. Τα περισσότερα συγγενή αίτια παραμένουν άγνωστα αλλά μπορεί να οφείλονται σε βλάβες του εμβρύου (τοξικές, τραυματικές κ.ά.) ή σε κληρονομικούς παράγοντες.
Ως επίκτητα αίτια θεωρούνται: ο αλκοολισμός, οι φαρμακευτικές ουσίες, η υπερθερμία, η υπογλυκαιμία, οι διαταραχές ηλεκτρολυτών αίματος, τα τραύματα, τα αιματώματα, οι ισχαιμικές ή φλεγμονώδεις αλλοιώσεις, οι αγγειακές δυσπλασίες και οι όγκοι του ΚΝΣ. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν μόνο μία επιληπτική κρίση στη ζωή τους, χωρίς να έχουν επιληψία.
Συμπτώματα
Η κλινική εικόνα της επιληπτικής κρίσης εξαρτάται από τη λειτουργία του πληθυσμού των νευρώνων που εκφορτίζει ανώμαλα. Οι κρίσεις αυτές ονομάζονται εστιακές, με συμπτώματα που αφορούν στην κινητικότητα (π.χ. ακούσιες κινήσεις), την αισθητικότητα (π.χ. παραισθησίες), το νευροφυτικό σύστημα (π.χ. ναυτία) αλλά και την ψυχική σφαίρα (ψυχοκινητικές, ψυχοαισθητικές, συναισθηματικές κρίσεις κ.ά.). Αν η διαταραχή επεκταθεί σ’ όλο τον εγκέφαλο, τότε οι εστιακές κρίσεις έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια της συνείδησης του ασθενούς.
Διάγνωση
Για να υπάρξει διάγνωση της επιληψίας θα πρέπει οι επιληπτικές κρίσεις να είναι επαναλαμβανόμενες. Ο εργαστηριακός έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει τη διερεύνηση την αιτιών τις επιληψίας και για τον λόγο αυτό περιλαμβάνει αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και πλήρη βιοχημικό και αιματολογικό έλεγχο. Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την ακριβή διάγνωση, καταγράφοντας την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και αποκαλύπτοντας πιθανές διαταραχές.
«Πρώτες βοήθειες» σε περίπτωση κρίσης
Η θέα ενός ασθενούς που παρουσιάζει σπασμούς είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, και οι άνθρωποι που βρίσκονται ενώπιον μίας επιληπτικής κρίσης νιώθουν την επιτακτική ανάγκη να κάνουν κάτι για να βοηθήσουν τον ασθενή.
Πολλοί πιστεύουν ότι αν βάλουν ένα αντικείμενο στο στόμα του ασθενούς με γενικευμένους σπασμούς, όπως για παράδειγμα ένα κουτάλι, αυτό θα τον βοηθήσει να μη δαγκώσει και να μην καταπιεί τη γλώσσα του. Ωστόσο, η προσπάθεια τοποθέτησης αντικειμένου κάτω από τέτοιες συνθήκες είναι αχρείαστη και επικίνδυνη. Το σπάσιμο των δοντιών, ο τραυματισμός των ούλων ή του στόματος αλλά και η ασφυξία είναι μερικοί από τους κινδύνους που παραμονεύουν.
Σε περίπτωση που ο ασθενής παρουσιάζει σπασμούς, καλό είναι να απομακρύνονται οποιαδήποτε αντικείμενα βρίσκονται κοντά του και να τοποθετείται ξαπλωμένος, ακουμπώντας στο πλευρό του. Τα ρούχα του πρέπει να ανοίγονται και να χαλαρώνονται, όπως επίσης και να τοποθετείται ένα μαλακό αντικείμενο κάτω από το κεφάλι του για να αποφεύγονται χτυπήματα. Αν ο ασθενής έχει τις αισθήσεις του, είναι καλό να καθησυχάζεται αφού συνήθως οι σπασμοί δεν διαρκούν πολύ.
